Kekemelik Nedir?

kekemelik tedavisi, kekemelik neden olur, kekemelik egzersizleri, kekemelik aşısı, kekemelik alıştırmaları, kekemelik aileye öneriler, kekemelik belirtileri, kekemelik başlangıcı, kekemelik bulaşıcı mı, kekemelik cihazı

Kekemelik Nedir?

Bireyin konuşurken yaptığı sessiz duraksamalar, harf ve hece tekrarı ile ortaya çıkan ve konuşmanın doğal akışını bozan bir konuşma bozukluğudur. Kekeme kişilerin, kekem olmaya kişilere göre cümle kelime ve cümle kurma süreleri uzadığından hitap edilen kişiye anlatmak istediklerinin anlaşılırlık seviyesi de düşmektedir. İnsan beyni bir kelime veya kelime grubunu anlamak için çok az bir süreye ihtiyaç duyar. Bu sebepten kelime ve seslerde yaşanan gecikmeler beynin bu kelimeleri tekrar yorumlamaya çalışması ile sonuçlanır. Bu da her ne kadar aynı dili konuşuyor olsalar da konuşulan kişinin anlatıcının cümlelerini anlamasını zorlaştırır.

Kekeme kişilerin pek çoğu için tekrarlamalar duraksamalara göre daha büyük bir problemdir. Duraksama ikinci seviye bir sıkıntı olarak düşünülür. Buna rağmen bunların dışında konuşma öncesi olağan dışı duraksamaları da kapsayan başka bir türü daha vardır. Bu kişiler daha ilk kelimeyi söylemeden 1-2 kelimelik süre boyunca duraksarlar.

Kekemelik beynin doğal motor dizisi seçmesinde ki bozulma olarak tanımlandığında her iki sağlıklı kişilerin de çoğu kekeme sınıfına girer. Günlük hayatta Kadın veya Erkek bireylerin yaptığı duraksama ve ses tekrarları kekemelik olarak değerlendirilmez. Kekemelik için çok daha uzun süreler kekemeliğin devam eden bir olgu olması gerekmektedir.

Kekemelik çoğunlukla çocuklarda görülür. Yetişkin birisinin sonradan kekeme olması için olağan dışı bazı etmenlerle karşılaşması gerekebilir. Çocukların konuşmaya başladığı ilk zamanlarda belirtileri görülmeye başlar.

5 yaşından küçük çocukların %5’i kekemedir. Yetişkin bireylerde ise bu oran %1’in altındadır. Bu verilere dayanarak kekemeliğin ileri yaş dönemlerinde kendiliğinden geçtiği çıkarımında bulunulur.

Bu veriler cinsiyete göre sınıflandırıldığında erkeklerin kekeme olma durumu kadınlara göre 5 kat daha fazladır. Kekeme olan bireylerin büyük kısmı erkeklerdir.

Kekemeliğin Nedenleri Nelerdir?

Halk arasında kekemeliğin sebebi olarak pek çok şey sunulsa ve bazıları da mantıklı gözükse bile durum hiç de öyle değildir. Bu konuda araştırma yapan bilim insanları bile henüz bilimsel olarak kekemeliğe kesin bir sebep verememiştir. Kekemeliğe sebep olabilecek en bilimsel üç sebep;

• Genetik faktörler
• Stres Faktörü
• Tourette Sendromu

Genetik Faktörler, Yapılan araştırmalara göre kekeme bireylerin alt ve üst soylarında da bu sorunu yaşayan kişilerin çok fazla olduğu gözlemlenmiştir. Genetik faktöre bağlı kekemeliği aile bireylerine dayanan istatistiksel veriler kanıtlasa da bilimsel nihai kanıta henüz ulaşılamamıştır.

Stres Faktörü, Yetişkinlerde görülen kekemelik vakalarının büyük çok büyük bir kısmında bu rahatsızlığı yaşayan kişilerin kekeme olmadan önce bir takım olaylar yaşadığı gözlemlenmiştir. Çocuklarda ise konuşmaya, yazmaya, yemeye, yürümeye vb… olaylara karşı aile bireyleri tarafından yapılan aşırı çaba çocuklar üzerinde bir baskı oluşturmaktadır. Bu baskının sonucu olarak da kekemeliğin ortaya çıktığı düşünülmektedir.

Benzeri olayları yaşayan yetişkin bireylerin kekeme olmaması, aynı baskıyı gören çocukların kekeme olmaması ve bu olgunun genellikle geçici olması kekemeliğin stres karakteristiği üzerinde bazı çıkarımlar yapılmasına sebep olmuştur. Taklide, korku, şiddet ve strese sebep olabilecek diğer faktörlerin kekemeliğe sebep olabileceği henüz kanıtlanmış bir şey değildir.

Tourette Sendromu, Hızlı ve ani bir şekilde ortaya çıkan bedensel tiklerdir. Nörolojik veya biyokimyasal bir rahatsızlıktır. Beynin bazal ganglion denilen bölümünde ki bazı anormallikler sonucunda ortaya çıkar. Ritimsiz ve yinelenmeyen bazı motor refleksi bozukluklarına sebep olur.

Bilim insanları bu sendromun kekemeliğe sebep olabileceğine dair bazı kanıtlara sahiptir. Beyinde ki bir rahatsızlığın kekemeliğe sebep olduğuna dair bir kanıt yoktur ama kekeme kişilerin beynini kekeme olmayanlara göre farklı kullandığına dair kantılar mevucttur.

Kekeme olmayan kişiler konuşma için beyninin sol yarım küresini kullanır. Kekeme kişiler ise sol yarım kürenin yanı sıra sağı da konuşma eylemine dahil ederler. Arada ki gecikenin ritmik bozukluk, ses tekrarı veya duraksamalara sebep olabileceği düşünülmektedir.

Kekemeliğin Semptomları Nelerdir?

Kekemelik bireylerde üç farklı şekilde görülebilir. Bu belirtiler ve kekemeliğin türü tedavisi ve tanısı için de ipuçları barındırır. Doğru tanı konulması doğru tedavi uygulanmasının ilk kuralıdır.

Genellikle çocuklarda karşılaşılan ve en sık rastlanılan biçimidir. Bir sesin cümlenin başında tekrar etmesi durumdur. Genellikle ilk hafin tekrar etmesi ile görünür. Kişiden kişiye tekrar etme ve uzatma süresi değişiklik gösterir.

1. Aaaaaaaankara
2. K-k- k-k-kastamonu
3. M______ersin

Normalde kekemelerde yukarıda ki üç şekil görünür. Lakin çocukluktan yetişkinliğe geçilen dönemde bu durum bireyde bir eksiklik veya yanlışlık kaygısı oluşturmaya başlar. Kaygı ve stersin eklenmesiyle kısa zamanda diğer belirtilerde görünmeye başlar.

Aynı baskıdan kaynaklanan başka semptomlar da görünebilir. Genellikle kekemeliğin kötüleşmesiyle sonuçlanan bu stres olgusu tik bozukluğu, sosyal bozukluklar, el-ayak hareketliliğine sebep olur.

Kişinin utanç ve kaygı duymasıyla sosyal hayatının etkilenmesi durumları her zaman yaşanmamada herkesin sosyal hayatını etiler. Bu sorunun kekemelik dışındaki bozukluklara da sebep olmadan tedavi edilmesi gerekmektedir.

Kekemeliğin bir de gizli göstergesi vardır. Aaa, ııı, şey gibi kelime duraklatıcılarla kelimeleri düşünmek ya da kelimelerin sıklıkla ikinci anlamlarını, eş anlamlarını kullanmaktır. Konuşmada ki bu ritmik bozukluklar kekemeliğe giden yolda ki gizli belirtilerdir.

Kekemeliğin Beyin Etkisi Nedir?

Kekemeler üzerinde yapılan beyin görüntüleme çalışmalarının neredeyse tamamı yetişkin hastalar üzerinde yapılmıştır. Bunun iki sebebi vardır. Birincisi çocuklarda bu durum genellikle geçicidir ve sonuçlar yanlış çıkarımlara sebep olabilir. İkincisi ise çocuklar konuşmaya yeni başladığından (az kelime bildiklerinden) incelemek daha zordur.

Kekeme kişilerin olmayanlara göre beyninde pek çok farklılık vardır. Beyinde farklılık olduğu kesindir ama kekemeliğe mi sebep olduğu yoksa kekemeliğin mi bu farklılığa sebep olduğu kesin olarak kanıtlanmamıştır.

Görüntüleme çalışmaları sonucunda kişiler üzerinde farklı gözlemsel sonuçlara ulaşılmıştır. Yani tek bir beyinsel yapıyla ilişkilendirilemez veya her semptom kendi yapısını yaratır.

Beynin sağ ve sol planum temporale bölgesinde kekeme olmayanlarla kıyaslandığında bir asimetri tespit edilmiştir. Diğer başka bir çalışmada ise konuşma ve sözel fonksiyonları düzenleyen rolandic operculum’da ve dilin hareketini kontrol eden wernicke bölgelerinde farklılıklar gözlemlenmiştir.

Nörolojik gözlemler tüm hızıyla sebeplerini ve bu sebeplere bağlı hızlı ve kesin çözümleri bulmaya çalışırken, pratisyenler de tedavi yöntemleri üzerinde çalışmaktadır.

Kekemeliğin Tedavisi var mı?

Pek çok kişinin hayatını olumsu etkileyen bu kekemeliğin rasyonel bir tedavisi bulunmamaktadır. Kısacası bir ameliyat veya ilaç ile düzeltilebilir bir şey değildir. Şu ana kadar ki bilimsel araştırmalar ve medikal deneyler kesin bir tedavi sunamamıştır.

Bir ilacının ya da ameliyatının olmaması kekemeliğin düzeltilemez olduğu anlamına gelmemektedir. Aksine kekemelik terapi ile düzeltilebilecek bir rahatsızlıktır. Pek çok pratisyen bu konuda değerli çalışmaları ve yöntemleri kullanarak insanlara yardım etmekledir.

Kekemelik terapi ile düzeltilebilecek bir rahatsızlıktır. Günümüzde ki pek çok kişi terapileri ameliyat ve ya ilaçlara tercih etmektedir. Bu yönüyle henüz tamamlanmamış bilimsel çalışmaların yerini doldurur.

Kekemelik Tedavisi Ne kadar Sürer?

Kekemelik tedavi çocuklarda ve yetişimlerde farklı süreçlere yayılabilir. Kişinin semptomlarına ve durumuna göre yetkin pratisyen farklı bir yöntem tercih edebilir.

Çocuklarda kekemelik tedavisi yapılamaz yanlış bilinen bir gerçektir. Genellikle geçici olsa da, kalıcı olduğu durumlarda çocuğun sosyal hayatını etkiler. Geçici olduğu durumlarda ise kekemelik çekilen bu dönemde öğrenme ve etkileşimde sorunlar yaşayacağından mutlaka bir pratisyene götürülmesi tavsiye edilir.

Çocuklarda kekemelik hakkında yanlış bilinen bir diğer şey ise çocuğun okuma yazma bilmesi gerektiğidir. Tedavi için çocuğun okuma yazma bilmesine gerek yoktur. Hatta bazı durumlarda okuma yazma bilmemesi daha bile iyi olabilir. 3,5 yaşından itibaren oyun bazlı tedaviler ile bu sorun geçilebilir.

Yetişkinlerde daha farklı yöntemler uygulanır. Akıcılığı arttırmak, Ses ve kelime kontrolünü sağlamak için aktivite ve yöntemlerden faydalanır bazı dorumlarda medikal cihazlardan yardım alınır.

Kişin yaşında, semptom süresine ve kekemeliğin türüne göre bu süreye yetkili pratisyen karar verir. Her bireyin bu sürece cevap vermesi farklıdır. Bu sebepten süreçler çok farklılık gösterebilir. Genellikle sorun geçene kadar tedavi devam ettirilir.

Bu terapilerin minimum 2-3 ay sürmesi gerekmektedir. Yıllarca oluşan bir rahatsızlığın kısa süreli bir çözümü bunmamaktadır. Özellikle bazı yanıltıcı reklamlar kısa süreli tedavinin mümkün olduğunu söylese de mümkün değildir. 2 haftada tedavi gibi kampanyalar ile ortaya çıkan merdiven altı işletmeler kişinin psikolojik ve maddi durumunu kötüye kullanmaya çalışmaktadır.

Bu sorunun bir ameliyatı olsa bile o ameliyat izinin geçmesi 2 haftadan çok sürer. Tanı ve teşhis konulmadan uygulanacak bir terapi süreci 2 hafta değil 2 ayda bile sonuç veremez. Pratisyen hekimin öncelikle doğru teşhisi koyması ve doğru yolu belirlemesi gerekmektedir.

Tedaviye başlayan kişi bu yolda çaba gösterip daha erken veya geç sürede bitirebilir. 2 hafta gibi bir süre vermek hem bilimsel değil hem de sağlıklı değildir.

Kekemelik Hakkında Sıkça Sorulan Sorular