Artikülasyon Nedir ?
Artikülasyon Bozukluğu için öncelikle Artikülasyonu öğrenmeliyiz. Artikülasyon, Artikülasyon organları yolu ile konuşma seslerinin seslerimini sağlamak anlamına gelir. Artikülasyon şu sıralamayı takip ederek artikülasyon organları vasıtası ile sağlanır: gırtlak, yutak, ses telleri, yumuşak damak, dil, dişler, sert damak ve dudakları takip eder.
Sese dönüşecek doğru nefesin artikülasyon organlarından sırası ile bir bozukluk olmadan geçmesi ile konuşma sesi doğru üretilir. Buna artiküle etmek denilir.
Artikülasyon Bozukluğu Nedir ?
Konuşma sesinde yaşanan bir sesletim problemidir. Sesler hedeflendiği gibi sesletilemediğinden farklı bir sesle değiştirilerek sesletilir. Örnek olarak /k/ fonemi yerine /t/ fonemi kullanıldığında “kapı” kelimesi “tapı” şeklinde sesletilecektir. Bireyin birden çok artiküle edemediği sesinin olması durumunda konuşma anlaşılmazlığı problemi gözlenir. /s/ fonemi yerine /d/, /k/ fonemi yerine /t/, /p/ fonemi yerine /f/, /t/ fonemi yerine ise /y/ fonemi seslendiren birey;
“ Sen kapıyı rahat kapat.” Demek istediğinde “Den tafıyı yahat tafat.” Diyecektir. Bu sesleri sürekli kullandığı günlük konuşmaları düşündüğümüzde anlaşılmazlık oldukça artacaktır. Konuşması anlaşılmayan okuma ve yazma eğitimine yeni başlamış bireyi bekleyen yeni iki problem daha vardır. Bunlardan ilki, yeni başlayan eğitim sürecine akranları ve öğretmeni tarafından konuştuğunda anlaşılamama kaygısı ile başlamak ve gerçekten de anlaşılamamak. İkincisi yazmayı öğrenirken yanlış seslendirdiği fonemleri seslendirdiği şekilde yazmaya başlaması olacaktır. Bu durumda yaşının gereği sesleri artiküle edemeyen bireyin eğitim hayatı ve sosyal yaşamı da bu durumdan oldukça etkilenecektir. Bu durumun terapi edilmesi geciktikçe hasarları da artacaktır
Artikülasyon Terapisi
Artikülasyon terapisinde Dil Konuşma Bozukluğu uzmanı, bireyin sesletemediği fonemleri sesletebilme becerisini kazandırır. Bu terapide artiküle etmeye engel olan problem nerede ise bunun tesbiti ile başlar. Ağız içi, dudak, yutak, damak, dil, diş yapısı değerlendirmesi ile tesbit ettikten sonra problemin görüldüğü enstrümana yönelik çalışmalar ile başlar. Artikülasyon problemi birden çok anrtikülasyon enstrümanın aktifleştirilmesine yönelik terapi gerektirebilir.
Bir örnek olarak artikülasyona engel olan organ dil ise; dil altı bağını kaldırmak veya esnetmek, dil esneksizliğini gidermek, dil kaslarını güçlendirmek yolu ile hedef sesin sesletimi sağlanabilir. Artikülasyon terapisi programı problem yaşanan artikülasyon organına göre ve hedef sese göre çeşitlenir. Bu terapilerde doğru noktaların çalışılması önemli olduğundan mutlaka konuşma bozuklukları uzmanları ve konunun ilgili eğtimini almış terapistleri tarafından uygulanması gereklidir.
Bireyin artikülasyon bozukluğunu uzman yardımı ile düzeltmesi sonucunda konuşmasında anlaşılırlık artarak tamamen anlaşılır konuşmaya geçecektir. Bu gelişme iletişim ve özgüven problemlerine çözüm olacaktır. Konuştuğunda tek seferlik söylemde anlaşılan birey iletişim kurmaktan çekinmemeye başlayacaktır.Bu şekilde kendini ifadede yaşadığı rahatlık oluşabilecek psikolojik problemleri engellemiş olacaktır.
Bu terapi hizmeti özel olarak sağlanabildiği gibi devlet destekli bir şekilde raporlandırılarak da sağlanabilmektedir. Bunun için Rehberlik Araştırma Merkezi‘ne başvurabilirsiniz.
